جنگ و گرسنگی رابطه‌ی متقابلی با یکدیگر دارند که در آن یکی دیگری را افزایش می‌دهد. متأسفانه در سال 2024، هر دو در حال افزایش هستند. پس از سال‌ها کاهش تعداد گرسنگی در جهان، در چند سال گذشته شاهد افزایش میزان گرسنگی بوده‌ایم. قبل از همه‌گیری کووید-19، جنگ و درگیری بزرگترین عامل ناامنی غذایی در جهان بود. سال گذشته، هزینه‌های نظامی در جهان پس از هشت سال افزایش متوالی به بالاترین حد خود رسید. این ارتباط جدید نیست. آنگولا و رواندا هر دو جنگ‌های داخلی در مقیاس بزرگ را در دهه های 1990 و 2000 تجربه کردند. با کاهش خشونت، کاهش قابل توجهی نیز در سطح گرسنگی مشاهده شد. برعکس، سومالی و جمهوری آفریقای مرکزی دارای بالاترین سطح گرسنگی در جهان هستند. هر دو سال‌ها درگیری و ناآرامی سیاسی را تجربه کرده‌اند. در جنگ فعلی در غزه 1.9 میلیون نفر آواره شده‌اند و 2.2 میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.

جنگ میان روسیه و اوکراین نیز باعث افزایش ناامنی غذایی شده است. اوکراین و روسیه با هم تقریبا 30% گندم و جو جهان را تولید می‌کنند. 36 کشور بیش از 50% گندم خود را از روسیه و اوکراین وارد می‌کنند. برخی کشورها مانند سودان و سومالی نزدیک به 90% گندم خود را از این منطقه وارد می‌کنند. این منطقه علاوه بر ذخایر گندم و جو، 20% ذرت جهان و بیش از نیمی از روغن آفتابگردان دنیا را تامین می‌کند. روسیه همچنین بزرگترین صادرکننده‌ی گاز طبیعی و دومین صادرکننده‌ی بزرگ نفت در جهان است و در کنار بلاروس، یک پنجم کودهای شیمیایی جهان را صادر می‌کند. جنگ میان روسیه و اوکراین باعث افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی و همچنین نرخ کلی تورم شده و به شیوع گرسنگی در کشورهای وابسته به غلات آن‌ها دامن زده است.

علل جنگ و گرسنگی در هر کشوری منحصربه‌فرد است. به همین دلیل، بهبودی آن زمان می‌برد. بانک جهانی این زمان را بین 15 تا 30 سال تخمین می‌زند. این دوره‌ی صلح بسیار شکننده است و کمبود مواد غذایی یا مسائل دیگر می‌تواند اختلافات قدیمی را دوباره شعله‌ور کند. امضای معاهده‌ی صلح تنها اولین گام در مسیر طولانی بهبود است. بدون امنیت غذایی، صلح پایدار ممکن نیست. بدون پایان جنگ‌ها، به احتمال زیاد به گرسنگی صفر در سال 2030 (هدف دوم توسعه‌ی پایدار) نیز نخواهیم رسید. اما جنگ و درگیری از چه راه‌هایی باعث ایجاد یا تشدید گرسنگی می‌شود؟

1- جنگ، کشاورزی را نابود می‌کند
در میان کشورهایی که در حال حاضر تحت تأثیر درگیری قرار دارند، تقریباً 60% ساکنان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و به کشاورزی متکی هستند. این بدان معنی است که کل جوامع در برابر تأثیرات جنگ آسیب‌پذیرند. در جمهوری آفریقای مرکزی، 80% از جمعیت به کشاورزی و دامداری معیشتی متکی هستند. این یک رقم تکان‌دهنده است؛ وقتی بدانید که کشور بیش از یک دهه در جنگ داخلی‌ای به‌سر می‌برد که هیچ نشانه‌ای از پایان در آن دیده نمی‌شود. جنگ روستاها، زیرساخت‌های آبیاری و محصولات کشاورزی را ویران کرده است. حتی اگر زمین و محصولات در امان باشند و خانواده‌ها از خانه‌ی خود فرار نکنند، اداره‌ی یک مزرعه کاری پر زحمت است. صدمات غیرنظامی در طول جنگ شایع است و اغلب باعث می‌شود مردم نتوانند روی زمین کار کنند. گاهی اوقات تا آخر عمر!

2- جنگ، زنجیره‌های تامین غذا و اقتصادها را مختل می‌کند
هنگامی که جنگ در اوکراین آغاز شد، یکی از کشورهایی که بیشترین آسیب را دید، بیش از 8000 کیلومتر با آن فاصله داشت. قبل از سال 2022، سومالی بین 95-90% غلات خود را از اوکراین و روسیه تامین می‌کرد. واردات از هر دو کشور به دلیل جنگ متوقف شد. زمان وقوع این اتفاق در سومالی که به دلیل بحران خشکسالی در شاخ آفریقا با شرایط قحطی‌مانند مواجه بود، نمی‌توانست بدتر از این باشد. در آنجا، قیمت گندم بلافاصله دو برابر شد. ابتکار غلات دریای سیاه (The Black Sea Grain Initiative) به رهبری سازمان ملل و ترکیه به بازگشایی مجدد خطوط تجاری کمک کرد. قیمت غلات 25% کاهش یافت و در یک سال، 33 میلیون تن غلات و سایر مواد غذایی به 45 کشور جهان تحویل داده شد. این قرارداد که از آن زمان چندین بار تمدید شد، در ژوئیه سال 2023 به پایان رسید؛ زیرا روسیه از تمدید جدید قرارداد خودداری کردند. اکنون، قیمت‌ها دوباره افزایش یافته است؛ به طوری که برخی از تحلیلگران افزایش 50% قیمت گندم را پیش‌بینی می‌کنند. انتظار می رود 4.3 میلیون سومالیایی با سطوح بحرانی گرسنگی یا بدتر از آن مواجه شوند.

حتی اگر کشوری بتواند بسیاری از کالاهای اصلی خود را در داخل کشور تولید کند، جنگ می‌تواند به قرنطینه شدن، بستن مرزهای داخلی و محدودیت‌های رفت‌وآمد منجر شود که نظام‌های محلی غذا را مختل می‌کند و منجر به هدر رفتن مواد غذایی و نابودی معیشت می‌شود. به‌دنبال این اثرات اقتصادی، تورم ایجاد می‌شود. جنگ، زندگی روزمره را غیرقابل پیش‌بینی می‌کند و می‌تواند به بی‌ثباتی اقتصادی نیز منجر شود. در بوروندی، کشاورزان به محصولات کم‌ریسک و کم‌بازده روی آوردند. هدف، زنده ماندن بود تا پیشرفت. چنین محصولاتی امکان برداشت سریع‌تر و بازده فوری را فراهم می‌کنند، اما به درآمد و رژیم غذایی نسل‌های آینده آسیب می‌رسانند.

3- جنگ، آوارگی را افزایش می‌دهد
افرادی که به دلیل جنگ و درگیری آواره شده‌اند، در برابر گرسنگی و سوءتغذیه آسیب‌پذیرتر هستند. در یک مطالعه از ایالت یوبه (Yobe) در نیجریه، کودکانی که تحت آوارگی داخلی زندگی می‌کردند، 57% بیشتر از کودکان در جوامع میزبان در معرض سوءتغذیه‌ی حاد بودند. در جوامع میزبان، پناهندگان اغلب بر اساس وضعیت قانونی و موانع زبانی خود با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. بدون کار یا درآمد رسمی، وضعیت زندگی آن‌ها اغلب به خطر می‌افتد. پس از بیش از یک دهه درگیری در سوریه، بسیاری از خانواده‌های طبقه‌ی متوسط همه چیز را رها کردند تا به کشورهای همسایه فرار کنند. این شرایط آن‌ها را به زیر خط فقر رسانده و برای تامین غذای خانواده‌ی خود با مشکل مواجه شده‌اند. بسیاری از آوارگان از سازمان‌های غیر دولتی، حمایت تغذیه‌ای دریافت می‌کنند. با این حال، با توجه به تاخیر تعهدات مالی بشردوستانه نمی‌توان این امر را یک راه حل بلندمت قلمداد کرد.

4- جنگ بر تغذیه‌ی کودکان تاثیر می‌گذارد
جنگ فقط منجر به کمبود غذا نمی‌شود. رژیم غذایی نامناسب – هم از نظر کمیت و هم کیفیت – همه‌ی افراد به‌ویژه کودکان را آسیب‌پذیر می‌کند. بدن و ذهن آن‌ها در حال رشد است و این رشد به انرژی به شکل غذا نیاز دارد. بدون غذا، ممکن است دچار کوتاهی قد و کاهش وزن شدید شوند. آن‌ها همچنین نسبت به بزرگسالان بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های دیگر می‌شوند و با نرخ مرگ‌ومیر بالاتری مواجه می‌گردند. در سومالی، داده‌های بین سال‌های 2007 تا 2010 نشان می‌دهد که جنگ، هم نرخ کوتاه‌قدی و هم نرخ کم‌وزنی را افزایش داده است. مطالعه‌ای در سال 2013 در نیجریه نشان داد که در ایالت‌هایی که بیشتر تحت تأثیر درگیری قرار گرفته‌اند، نرخ کم‌وزنی کودکان 23% بوده است. در مناطق غیر درگیری، این نرخ کمتر از 10% بوده است. گزارش‌های سال 2019 نرخ‌های مشابهی را در افغانستان و یمن نشان می‌دهد. در حالی که درگیری‌ها محلی‌تر شده‌اند، اثرات این خشونت را می‌توان در کودکانی که کیلومترها دورتر زندگی می‌کنند، احساس کرد. آنها همچنین می‌توانند بر کودکان متولد شده تا هشت سال پس از پایان جنگ تأثیر بگذارند.

5- جنگ می‌تواند در مناطق دچار ناامنی غذایی افزایش یابد
جنگ و گرسنگی یک چرخه‌ی معیوب را تشکیل می‌دهند. نه تنها جنگ سطح گرسنگی را بالا می‌برد، بلکه افزایش سطح گرسنگی نیز منجر به نارضایتی‌هایی می‌شود که می‌تواند خشونت‌آمیز باشد. با تشدید خشونت در هائیتی تا سال 2019، گزارش‌های سازمان ملل در آن سال افزایش نزدیک به 10% سطح گرسنگی را برای سال 2020 پیش‌بینی کرد. این قبل از همه‌گیری کووید-19 بود و در آغاز سال 2021، افزایش گرسنگی در هائیتی به 20% رسید. بخشی از بحران فعلی در هائیتی ناشی از کمبود مواد غذایی و تورم است. سال به سال، قیمت مواد غذایی، بدون هیچ نظارت خاصی، 30٪ افزایش می‌یابد. گزارش اخیر برنامه‌ی جهانی غذا (WFP) تخمین زده است که یک فرد شاغل در هائیتی 35% از درآمد روزانه‌ی خود را در یک وعده غذایی پرداخت می‌کند. این شبیه به کسی است که در نیویورک ۷۴ دلار برای یک وعده ناهار بپردازد.

شما مجوز ارسال دیدگاه را ندارید